INSTRUMENTY MOTYWACJI

Motywacja pracowników to najtrudniejszy element zarządzania.

Zagadnienie to zarówno w obszarze teorii jak i praktyki budzi wiele emocji.

Kwestia czynnika, który motywuje ludzi do pracy nie została jednoznacznie opisana.

Psychologowie skłaniają się ku zaspokajaniu potrzeb psychologicznych jako głównej potrzebie angażującej jednostkę do większego wysiłku.

Powstało nawet naukowe określenie „klimat psychologiczny”, odnoszące się do charakterystyki środowiska pracy w którym przebywa dana osoba.

Pozytywny klimat psychologiczny pozwala pracownikom uświadomić sobie istnienie potrzeb i oczekiwań, a także daje możliwość ich zaspokojenia.

Zdarza się jednak, iż mimo zapewnienia przez pracodawcę uczciwych warunków pracy, jednostka czuje się nieszczęśliwa i wyobcowana.

Wynika to z indywidualnej sytuacji życiowej, specyficznej osobowości czy środowiska dorastania.

Bez względu na subiektywne podejście jednostki do procesu motywacji najważniejszym elementem motywującym jest zawsze dążenie do odczuwania wartości.

Potrzebę tę zaspokaja zapewnienie możliwości do wyrażania siebie.

Pracownicy, którym dano taką szansę, odbierają firmę jako akceptowane i bezpieczne środowisko, co w konsekwencji buduje zaangażowanie i prowadzi do osiągania lepszych wyników.

Skuteczne rozbudzanie motywacji, to tworzenie warunków, które umożliwiają zaspokajanie konkretnych potrzeb, czyli w perspektywie pracownika – pozyskiwanie pożądanych wartości.

Chodzi o umożliwienie podwładnemu zaspokojenia zarówno potrzeb podstawowych (potrzeb deficytu) jak i potrzeb wzrostu, w tym potrzeby samorealizacji.

Instrumenty motywacji

Proces motywowania powinien obejmować czynności takie jak:

• Przekazywanie informacji oraz organizowanie pracy w sposób zapewniający zaangażowanie pracownika.
• Analiza kwalifikacji, predyspozycji i zamiłowań pracownika w celu dostosowania pracy do jego możliwości.
• Wyznaczanie zadań i sposobu ich wykonania, który umożliwia samokontrolę oraz ujmowanie wkładu pracy podczas ustalania wynagrodzenia.
• Ustalanie płac podstawowych w zależności od umiejętności i zaangażowania pracownika.
• Kształtowanie pozytywnych stosunków międzyludzkich w środowisku pracy.
• Okresowa ocena pracy.

Należy pamiętać, że proces motywowania składa się z szeregu teorii oraz modeli działania.

Natomiast w praktyce trzeba uwzględniać indywidualne potrzeby jednostki oraz mechanizmy jej postrzegania pracy.

Literatura przedmiotu wyróżnia wiele systemów, które w zależności od rodzaju motywatorów dominujących wpływają na zaangażowanie pracownika.

W systemach motywacyjnych opartych na przewadze mówi się o motywacjach: ekonomicznych, witalnych, prawnych, etyczno-ideologicznych oraz poznawczych.

W praktyce koncepcje teoretyczne należy dostosować do subiektywnych motywacji pracownika.

Są nimi: poglądy i wartości, percepcja, uczucia, zainteresowania oraz osobowość.

Od właściwego wykorzystania tych elementów będzie zależała wydajność pracownika i jego stosunek do środowiska pracy.

Menadżerowie posiadają wachlarz technik oraz metod pobudzania i utrwalania motywacji.

Instrumenty motywacji – 3 drogi

Zazwyczaj dzieli się je na trzy rodzaje środków – przymus, zachęta oraz perswazja.

Przymus to wydawanie podwładnym poleceń, nakazów czy rozporządzeń.

Chodzi o podporządkowanie się woli przełożonego bez względu na potrzeby pracownika.

Zachęta najczęściej wyrażana jest przez różnorakie obietnice dawane podwładnym.

Pracownika, który wywiązuje się z konkretnych zadań czekają pozytywne konsekwencje.

Środki zachęty dzielą się na bodźce materialne oraz niematerialne (np. większe zarobki).

Perswazja natomiast to środek działający jednostronnie lub dwustronnie.

Forma oddziaływania zależy od poziomu rozwoju osoby motywowanej i motywującej, środowiska, kwalifikacji czy kultury osobistej.

Przełożeni (menadżerowie, właściciele, kierownictwo itp.) posiadają ogromne możliwości oddziaływania na pracowników.

Jednak ich skuteczność zależy przede wszystkim od indywidualnej postawy samego podwładnego.

W zależności od potrzeb i oczekiwań pracownika można stosować odpowiednie mechanizmy.

Techniki i koncepcje są stosowane pojedynczo lub zestawiane ze sobą w zależności od sytuacji.